Trak şaraphaneleri ve Güneş saati

Şaraphaneler insanlar tarafından 2600-2800 yıl önce yapılmış kaya oyuklarıdır. Arkeolojik kazılar bu buluntuları M.Ö. VII-VI. asra kadar götürmektedir. Bunlar kayalarda yapay yoldan yapılmış 20-70 cm derinlikte ve 50-180 cm çapındaki oyuklardır. Herbir şaraphane, zeminleri eğimli ve açık veya kapalı kanalı olan iki farklı ufak havuzdan ibarettir. Şaraphane adı Türkçe şarap kelimesinden gelmektedir. Bu da, bu yerlerde yaşayan insanların bu oyuklarda şarap üretmek amacıyla üzüm işlediklerini göstermektedir. Şaraphanelerin Dionisius tanrıya /şarap ve eğlence tanrısı/ tapılmasıyla ilgili olduğu düşünülmektedir.
Köyün civarındaki şarap taşları M.Ö. I.asra dayanmaktadır. 10’a yakın şaraphane Bryastovo köyünün kuzeydoğusunda ve güneydoğusunda bulunmuştur. Bu ilginç tesislerin kullanışı hakkında başka bir teori daha da mevcut – madencilikte sürtünmüş madenin suyla arıtılmasında. Bazı müelliflere göre şaraphaneler megalit anıtlarla senkronizedir (M.Ö. I.asırdan) ve uzun zaman kullanılmıştır.
2013 yılında belgesel çekimleri yapan film ekibi (Maya Vaptzarova yönetiminde) Mineralni Bani köyü yakınında geçmişi 5 000 ila 10 000 yıla dayandırılan benzeri görülmemiş Güneş saati bulmuştur. Şu ana kadar bulunan bu tür tek saat Meksika’da bulunmaktadır, ancak 5 basamağı olan bu saatten farklı olarak, Mineralni Bani yakınında bulunan saatin 7 basamağı var. Basamaklar dışında muhtelif oluk ve delikler de muhafaza edilmiştir. Bu güneş saatiyle saatlerin, dakikaların ve saniyelerin yanı sıra günler de ölçülebiliyor, dolayısıyla bu saat aynı zamanda takvim işini def görüyormuş.
Yapılan denemeler aracılığıyla, buluntuya rastlayan ekip, saatin deliklerinden birinde bulunan direğin yapmış olduğu gölgenin tam bir saatte basamak değiştirdiğini fark etmiş. Güneş gökyüzünde hareket etmektedir ve 1 saat içinde daimi süratle 15 derece geçmektedir. Astronomlara göre güneşin hareket ettiği düzlükten ibaret olan saatimiz varsa, bu saat bu köşeleri gösterir.